تو را من چشم در راهم

مادر را فرشته ای می دانند که از آسمان به زمین آمده تا دامان او پناهی برای فرزند باشد . در پشت ماشین ها بسیار دیده ایم که نوشته اند : رفیق بی کَلَک مادر ، به خاطر اشک مادر احتیاط کُن و ... .  در زبان داش مشدی های قدیم همان هایی که سبیل هایشان از بُناگوششان در رفته بود ، سوگند به جان مادر ، سخت ترین سوگندها بوده است . بر بازوی خیلی از زندانی ها هم واژۀ مقدّس مادر نقش بسته است . به راستی این مادر کیست ؟  خدا نکند روزی بیاید که عاطفۀ مادرانه به کم رنگی و بی رنگی گراید . آن روز به حقیقت پایان دنیاست . ایرج میرزا ( در گذشته به سال 1304 ه . ش ) شاعر توانمند عصر قاجاری قطعه شعری دارد ( که اصلاً ترجمه ای از یک قطعۀ آلمانی است ) به نام قلب مادر :

داد معشوقه به عاشق پیغام                             که کند مادر تو با من جنگ

هر کجا بیندم از دور کند                                      چهره پر چین و جبین پر آژنگ

با نگاه غضب آلوده زند                                        بر دل نازک من تیر خدنگ

از در خانه مرا طرد کند                                       همچو سنگ از دهن قلماسنگ

مادر سنگ دلت تا زنده است                                شهد در کام من و توست شرنگ

نشوم یک دل و یک رنگ تو را                                تا نسازی دل او از خون رنگ

گر تو خواهی به وصالم برسی                             باید این ساعت ، بی خوف و درنگ ،

روی و سینه ی تنگش بدری                                دل برون آری از آن سینه ی تنگ

گرم و خونین به منش باز آری                              تا برد ز آینه ی قلبم ، زنگ

عاشق بی خرد نا هنجار                                     نه بل آن فاسق بی عصمت و ننگ

حرمت مادری از یاد ببرد                                     مست از باده و دیوانه ز بنگ

رفت و مادر را افکند به خاک                                 سینه بدرید و دل آورد به چنگ

قصد سر منزل معشوقه نمود                             دل مادر به کفش چون نارنگ

از قضا خورد دم در به زمین                                 و اندکی رنجه شد او را آرنگ

وان دل گرم که جان داشت هنوز                         اوفتاد از کف آن بی فرهنگ

از زمین باز چو برخاست ، نمود                             پی برداشتن دل ، آهنگ

دید کز آن دل آغشته به خون                                آید آهسته برون این آهنگ :

آه دست پسرم یافت خراش                                 وای پای پسرم خورد به سنگ

در خرداد 1389 از طرف دانشگاه ملّی تاجیکستان برای سخنرانی در کنفرانس بین المللی ارزش های ادبی ادبیات تاجیک به تاجیکستان دعوت شدم . در پایان کنفرانس یک گروه موسیقی تاجیک آمده بودند تا برای شرکت کنندگان در کنفرانس ، برنامه اجرا کنند . خوانندۀ گروه با صدایی بسیار محزون و سوزناک قطعۀ قلب مادر ایرج میرزا را خواندن گرفت . اشک همۀ ما را در آورده بود . استادان هفتاد هشتاد سالۀ تاجیک را می دیدم چون ابر بهاران می گریستند .