هم سوال از علم خیزد هم جواب
شاید هیچ وظیفه ای خاطره انگیزتر از وظیفه ی معلّمی نباشد ؛ سراسر خاطره است ؛یکی از این خاطره ها می تواند برگه های آزمون دانش آموزان و جواب های آن ها باشد . با همکاران گروه زبان و ادبیات فارسی سوادکوه داشتیم برگه های آزمون نهایی درس آرایه های ادبی سال سوم علوم انسانی را تصحیح می کردیم . طرّاح محترم پرسیده بودند که در بیت زیر از حافظ چه آرایه ای وجود دارد ؟
گفت آن یار کزو گشت سر دار بلند جرمش این بود که اسرار هویدا می کرد
جواب صحیح : در بیت آرایه ی تلمیح وجود دارد ، چرا که یادآور ماجرای بر دار کردن حسین بن منصور حلّاج ( همان کسی که انا الحق بر زبان آورده بود ) است . در باب هفتاد و دوّم تذکره الاولیای عطار آمده است : « بزرگی گفت : آن شب ( شب به دار آویختن حلاج ) تا روز زیر آن دار نماز می کردم . چون روز شد ، هاتفی آواز داد که : ... او ( حلاج ) را اطلاع دادیم بر سرّی از اسرار خود و او فاش کرد . پس جزاء کسی که سرّ ملوک فاش کند این است . » (تذکره الاولیا ، ص 594 )
حال بنگرید جواب دانش آموزی را : بیت اشاره دارد به داستان امیر عباس هویدا ، نخست وزیر محمد رضا شاه پهلوی